In mei worden de eikenprocessierupsen weer actief. Deze diertjes hebben brandharen die bij mens en dier vervelende huidirritaties en ontstekingen van luchtwegen en/of ogen veroorzaken. Ook brandharen die achterblijven in de spinselnesten op eikenbomen blijven nog jaren hinder opleveren. De overheid treft allerlei maatregelen om de overlast tegen te gaan. Verder is het voor mensen raadzaam om contact te vermijden.
De eikenprocessierups is de rups van een onopvallende grijze nachtvlinder die als vliegtijd de maand augustus heeft. De vlinder legt dan 30 tot 200 eitjes in de toppen van eikenbomen. Eikenprocessierupsen komen alleen voor in inlandse eikenbomen en niet in andere boom- of heestersoorten. De rups komt al voor het uitlopen van de eikenbomen uit de eitjes. Voordat ze volgroeid zijn, ondergaan ze vijf vervellingen. De kleur van de rups verandert van bruinig geel naar grijsgrauw met lichtgekleurde zijden. Vanaf de derde vervelling krijgen de rupsen de eerste -voor mens en dier vervelende- brandharen. Een volgroeide rups heeft ongeveer 700.000 microscopisch kleine brandharen. Of en hoeveel rupsen er komen, is afhankelijk van het weer. Droog en warm weer zijn gunstig voor de rups.

Nesten.
De nesten worden vanaf het derde vervellingsstadium steeds duidelijker zichtbaar. Ze zijn herkenbaar aan het grijze spinsel dat om het nest gebouwd wordt. Hierin zitten de resten van de vervelling met de brandharen. De grotere nesten (tot wel een meter doorsnee) zitten meestal aan de onderzijde van eikentakken. De kleinere nesten bevinden zich veelal op de stammen.

Voorkomen beter dan genezen.
Mensen moeten elk direct en indirect contact -via de wind- vermijden met de rupsen en de resten ervan, zoals vervellinghuidjes en spinseldraden. Ook is het belangrijk dat kinderen weet hebben van de mogelijke gevaren. Het is raadzaam om hals, armen en benen te bedekken in een gebied waar veel eiken staan. Mensen moeten zelf niet over gaan tot bestrijding. Ze kunnen beter de gemeente bellen.

Klachten.
De reacties verschillen van persoon tot persoon zeer sterk. Huidklachten ontstaan binnen acht uur na contact met brandharen en bestaan uit rode huiduitslag met hevige jeuk. Het kan variëren van bultjes tot en met vochtige blaasjes die kunnen gaan ontsteken. Bij huidirritatie biedt een crème met kamfer of menthol vaak al verlichting. Als de brandharen in de ogen terechtkomen kan dit tussen een en vier uur een heftige reactie geven met eventuele zwellingen. Na inademing kunnen de brandharen irritatie of ontstekingen geven van de bovenste luchtwegen. De klachten lijken in eerste instantie op neusverkoudheid, in enkele gevallen kan er sprake zijn van kortademigheid. Bij contact met de brandharen moeten mensen niet gaan krabben of wrijven, maar de huid, ogen en kleding goed wassen of spoelen met water. Algemeen verdwijnen de klachten binnen twee weken. Iemand die vaker met brandharen in contact komt krijgt een steeds sterkere reactie. Bij ernstige klachten is het raadzaam contact op te nemen met de huisarts.

Spinselmot.
De witte spinsels die een volledige struik of boom kunnen bedekken zijn van de spinselmot en hoeven niet bestreden te worden, omdat ze geen gevaar voor de volksgezondheid vormen.

Maatregelen.
Gezien de overlast voor mens en dier is het belangrijk dat de rups in een zo vroeg mogelijk stadium wordt ontdekt. Dan is de bestrijding het makkelijkst en meest effectief. De gemeente Helmond bestrijdt de eikenprocessierups door middel van spuiten, zuigen en branden. Op locaties waar veel rupsen worden verwacht wordt preventief gespoten met een biologisch bestrijdingsmiddel. Het overgrote deel van de rupsen wordt uit de boom gezogen en op locaties waar de zuigmachine niet bij kan, worden de rupsen met een brander verwijderd.

Eikenprocessierups rondom het huis.
Als er eikenprocessierupsen in tuinen ontdekt worden kunnen mensen contact opnemen met de gemeente Helmond. De gemeente laat de rupsen op professionele wijze verwijderen. Helmonders die eikenprocessierupsen in gemeentebomen aantreffen, worden verzocht dit aan de gemeente door te geven. Het telefoonnummer hiervoor is tel. 0492-587690.