Terug in de tijd: vanuit 2014 naar 1989

Vele jaren keken we tijdens de vakantieperiode terug in de tijd, naar hetgeen 25 jaren eerder gebeurde in Mierlo-Hout.
In 2014 keken we terug in de tijd naar 1989.

Selecteer hieronder een jaartal om terug te kijken in de tijd.


    TERUG IN DE TIJD: 1989 [1]

25e jaargang van Houtvonken in een nieuw jasje.
Met ons 1e nummer van 7 januari 1989 gingen wij de 25e jaargang in met een feestelijk ogende omslag waarmee wij in dat jubileumjaar wekelijks zouden uitkomen. In het openingsartikel legden wij nog eens uit dat weliswaar in de pastorie het initiatief werd genomen voor een wijkblad maar dat Houtvonken geen parochieblad was. Dat is al die tijd maar zeker ook de afgelopen zeven jaar gebleken. Onafhankelijk zijn van kerk en staat maakt niet altijd vrienden maar houdt de zaken scherp.
Op de foto de medewerkers van het eerste uur en initiatiefnemers van Houtvonken. Helaas zijn deze personen in de loop der jaren overleden.


(Archief Houtvonken 1989)
Van links naar rechts: Wim van Heeswijk, Jos Broens, Henk van Eijk
en pastoor Anton van de Ven

Opening van bar 'T Houts Knipke.
Dit café recht tegenover de kerk dat bekendheid genoot onder de naam Toledo-bar en De Tapperij werd nog net voor de jaarwisseling geopend. De nieuwe naam 't Houts Knipke werd uitgebaat door het echtpaar Hans & Annie Verbakel en Willy de broer van Hans. Saillant detail is dat Hans Verbakel een aantal weken geleden op 67 jarige leeftijd is overleden. Naast jarenlang beheerder te zijn geweest van De Geseldonk en daarna exploitant van een horecabedrijf in België kwam hij terug naar Mierlo-Hout. Daar opende hij in samenwerking met zijn dochter weer een 'knip' in het voormalig café Spoorzicht. Maar ook daar kwam een einde aan.


(Archief Houtvonken 1989)

Nieuwjaarstoespraak.
In die tijd werd je in Mierlo-Hout gevraagd om een toespraak te houden tijdens de Nieuwjaarsontmoeting. In 1989 was hiervoor pastoor Schallenberg gevraagd. Een nieuwkomer die onbevooroordeeld zijn eerste indrukken over de wijk optekende in zijn toespraak. Wij citeren een aantal zaken uit die toespraak om die na 25 jaar nog eens te laten inwerken. Hij sprak over het gegeven dat toen de mensen in Mierlo-Hout gelukkig nog een boodschap aan elkaar hadden. Maar de problematiek van de verstedelijking zou eens haar intrede doen. Maar ook de achteruitgang van de verenigingen roerde hij aan.
Het kan gebeuren dat een Houtse vereniging ineens last krijgt van een concurrerende tweede vereniging. Dat vreet langzaam aan de gemeenschapsgedachte en langzamerhand doet individualisme zijn intrede waardoor we niet langer mensen voor elkaar zijn, maar mensen die leven voor zichzelf. Laat het verenigingsleven bloeien en stimuleer elkaar waar u kunt. En laat niets afweten omdat u er persoonlijk niet mee op de voorgrond komt. Mierlo-Hout ik geef je een compliment en blijf wat je bent.
Aldus een aantal citaten uit zijn boodschap met vooruitziende blik.

Bouw Kroon-Krollaan kan beginnen.
De Raad van State verklaart de bezwaren tegen het uitbreidingsplan Kroon-Krollaan ongegrond. Met deze uitbreiding zal in de loop der jaren het inwonersaantal van Mierlo-Hout stijgen naar 11.500 inwoners.

Misdienaars in het derde weekend van januari 1989.
Wie herkent zich hierin? Pieter Scheepers (nu pastoor in Berkel-Enschot) en Bart Bodenstaff. Bjorn Lijten en Dave Turcken. Joyce Kuijpers en Isabel van Leuken. Bart en Merel Verhees. Bjorn van de Berg en Maarten van de Berkmortel. Saskia Romonesco en Marie-José Donkers. En dan sluit het lijstje af met Duo Black en Decker.

Knelpunten in de wijk in 1989.
Eventueel betaald parkeren in het centrum is gelukkig nooit doorgevoerd.
Het terugnemen van 1200 m2 uitbreiding bedrijfsvloeroppervlakte voor detailhandel in het centrum. Dit is ruim voldoende ingevuld met onder andere een overvloed aan supermarkten.
De parkeerproblematiek bij de middelbare Agrarische School aan de Hoofdstraat loste zichzelf op toen de school verplaatst en gesloopt werd en nu al jarenlang braakliggend terrein is.
De ontsluitingen van de uitbreidingsplannen op de Hoofdstraat en Mierloseweg zijn zonder problemen opgelost.
De voorlopig toenemende drukte op de Hoofdstraat deze is en blijft druk maar met een aantal voorzieningen en reconstructie goed te doen.
Geen oplossing voor de parkeerproblematiek in het centrum, wat niet optimaal maar redelijk is opgelost.

Honderd jaar Zusters van Schijndel.
Op 25 april 1889 kwamen de Zusters van Schijndel naar Mierlo-Hout. De Zusters van Schijndel waren de voorlopers van het huidige Zorgcentrum Alphonsus voor wat betreft ouderen- en ziekenzorg. Maar ook in het onderwijs zoals de Lucia meisjesschool en huishoudelijk onderwijs droegen zij een belangrijk steentje bij. De zusters hadden veel omvattende taken op maatschappelijk en sociaal gebied. Op de plaats waar nu het complex van Zorgcentrum Alphonsus staat stonden de gebouwen van de Zusters van Schijndel en men noemde dat toen het Alphonsus gesticht.


    TERUG IN DE TIJD: 1989 [2]

Welke rente kreeg je en welke rente betaalde je.
Hypotheekrente bedroeg in 1989 vanaf 7,2%. Nu meer dan de helft lager vanaf 3,5%. Maar let op. De rente die u kon krijgen op uw spaarrekening was 25 jaar geleden 6% en nu moet u moeite doen om een rente van 1,1% te krijgen Dat is bijna 80% lager.

Winkelcentrum de Karper.
Daar waren 25 jaar geleden nog gevestigd:
Renmans slagerij. Het bruin café van Peter en Paula. Kapsalon Werner. Oud Hollandse Bakkerij A. van Stiphout. De Fruitschelp groenten en fruit en snackbar Henk en Ria. Nu café De Karper en cafetaria De Karper. Hoewel eerdere berichten anders deden vermoeden is er (nog) geen uitzicht op herbestemming van de overige winkelunits na het vertrek van de supermarkt als de outlet uitverkoop voorbij is.

Carnavalsoptocht met unieke deelname.
In dat jaar deed een 'echte' pastoor mee in de carnavalsoptocht. Hij droeg een bord met zich mee waarop de tekst stond: 'Ook deze meiden willen graag hun fiets laten wijden'. Daarachter fietsten een aantal dames. Deze persiflage was een reactie rond de perikelen over de wijding van wielrenners en hun fietsen die een recordpoging voor het Guinness Book of records hadden opgezet.

De pastoor had die wijding niet gedaan. De recordpoging was geslaagd maar de wijding dus niet.

Jubilea in 1989.
Blaaskapel De Bietenrooiers vierde haar 30 jarig bestaan met enkele concerten.
Gemeenschapshuis De Geseldonk 15 jaar geleden feestelijk geopend door burgemeester Geukers. Ontmoetingscentrum de Geseldonk is nu dus 40 jaar oud, is na 25 jaar gedeprivatiseerd en staat en gaat in de 'steigers' .

De eerste dag van april.
Soms zijn de berichten en verhalen die meestal op die dag staan te gebeuren wel leuk en origineel. We hadden het toen over de 'aanleunwoningen' die immers ergens tegenaan dienen te leunen zoals de naam het ook aangeeft.

Gebrek aan kennis 100 jaar geleden zou de oorzaak kunnen zijn van de verzakking die op 1 april 1989 verholpen zou worden.

Werken met de computer met de mogelijkheden van toen.
Men werkte met Wordperfect, Dbase 3 en Lotus 123 waarvoor cursussen werden georganiseerd. Wie weet nog wat dat was? Wie herkent die programma's? Jawel, je moet best al een beetje in leeftijd gevorderd zijn wil je die programma's herkennen. En dat nog maar 25 jaar geleden.

 Scouting breidt uit met nieuwe speltak de Bevers.
Op 8 april 1989 wordt bij Scouting Mierlo-Hout de eerste Bevergroep geďnstalleerd. In totaal 15 Bevers.

Jongens en meisjes in de leeftijd van 5-7 jaar en hun leiding vormen daarmee de jongste speltak binnen Scouting.
De 'bevers' op de foto zouden dus nu tussen 30 en 32 jaar oud moeten zijn.


    TERUG IN DE TIJD: 1989 [3]

Knelpuntennota Centrum 'T Hout.
Op 12 januari 1989 vond er een informatieavond plaats met als doel naar oplossingen te zoeken. Hierop volgde op 24 april 1989 een inspraakbijeenkomst om het ontwerp bestemmingsplan centrum 't Hout te bespreken.

Pinkpop.
Vanuit Mierlo-Hout werd door AMHOC op 2e Pinksterdag in dat jaar een gezamenlijke reis georganiseerd naar het 20e Pinkpop festival in Landgraaf. De entree kaartjes moest je toen nog bij de VVV kopen. Het aantal bezoekers bedroeg 40.000. Er traden toen onder andere op: Jeff Healy Band, Marc Almond, Tanita Tika Ram, Elvis Costello + Mystery Quest, John Hiatt en de Nits. Wie kent ze nog en waar zijn ze gebleven? Vijfentwintig jaar later was het uitgesteld wachten op de artiesten vanwege het enorme noodweer dat langs- en gedeeltelijk overtrok. En niet minder dan de 'oude Stones' waren 'de trekkers' op de 45e uitgave van Pinkpop die 60.000 bezoekers telde.

Parochievergadering.
Binnen de parochie functioneerde toen al sinds 1981 een parochievergadering. Een instituut binnen de parochie dat in een door het bisdom vastgesteld reglement een aantal bijzondere en waardevolle taken op zich nam zoals:
de pastoor, overige priesters en pastoraal werkers adviseren over het pastoraal beleid in de parochie, het voordragen van kandidaten voor het kerkbestuur, samen met het bestuur het beleid van de parochie bepalen, zowel op pastoraal- financieel- en maatschappelijk terrein, samen met het pastorale team van de parochie als gelovigen bijdragen aan de opdracht en zending van de kerk in de wereld. Want in een artikel waar de oproep voor kandidaten werd gedaan werd een beroep gedaan op betrokkenheid en verantwoordelijkheid. Juist vanuit een kritische houding zouden de gelovigen een bijdrage moeten leveren aan de eigen parochie. Al jarenlang kennen we geen parochievergadering meer die het kerkbestuur vanuit de basis zou moeten ondersteunen en behulpzaam zijn.

De Geseldonk van toen naar nu.
Ontmoetingscentrum De Geseldonk liet van zich horen en bood gastvrijheid aan voor en in:
Een grote feestzaal tot 500 personen
Een kleine feestzaal met BBQ mogelijkheid tot 100 personen
Diverse vergader- en cursusruimtes
Een gezellig café
Zeer aantrekkelijke huur – en consumptieprijzen
Nu de Geseldonk geen privébeheer meer kent is het streven om het weer een verenigingsgebouw te laten zijn. Alles moet in het werk gesteld worden en er op gericht zijn om al het verenigingsleven weer een 'thuis' te geven.

Kleuterschool 'T Schrijverke komt leeg te staan.
Kleuterschool 't Schrijverke aan de Meervalstraat kwam in dat jaar leeg te staan. Met de integratie van het kleuter- en basisonderwijs werden de kleuters van deze kleuterschool opgenomen in basisschool de Zeester. Ook Houtvonken was bijna 9 jaar in die kleuterschool gehuisvest en was in 1988 naar de Pastoor Elsenstraat vertrokken met het oog op de ontruiming van het kleuteronderwijs. In de school was ook het eerste Houtse filiaal van de bibliotheek gevestigd die ook al weer jarenlang in de Mahoniehoutstraat haar boeken uitleende.

Er was vanuit de wijk veel interesse in het gebouw dat met huisvestingsproblemen te kampen had. Maar de grond was verkocht aan het gemeentelijk grondbedrijf en kwam beschikbaar voor woningbouw. Het was de commercie die hier aan het langste eind trok.

Schaakclub Bastion: strategisch inzicht.
Schaken is een strategisch bordspel voor twee spelers. Het geeft de spelers veel speelmogelijkheden en het is vaak onmogelijk de consequentie van elke zet te overzien. Het is een spel waarbij inzicht, ervaring en moed de zetkeuze mede bepalen.

Na een enerverend seizoen werd het team van schaakclub Bastion kampioen. Op de foto de Kasparov's van 't Hout. De enige echte Kasparov was wel een 'betrouwbare' Rus bij moeilijke 'zetten'. Het doel van het schaakspel is het schaakmat zetten van de vijandelijke koning/premier!

Bestemmingsplan Kroon-Krollaan.
Dit plan is gelegen tussen de Burgemeester Krollaan (de vroegere Boterstraat) de Mierloseweg, de spoorlijn en aan de achterkant de Slegersstraat. De bouw begon aan de huidige Dr.Dreeslaan. In deelplan 1 van dit grote uitbreidingsgebied werd begonnen met de bouw van 148 woningen. Via de Burgemeester Krollaan en de Hoefkens werd in eerste instantie het plan ontsloten. Belangrijk detail was dat inspraak- en informatieavonden meerdere opvolgende keren naar grotere zalen verplaatst moesten worden. Dit omdat de belangstelling zo groot was. Heel veel insprekers en kopers dachten op die avonden een woning of bouwkavel te kunnen verwerven. De honger naar koopwoningen en animo bij zelfbouwers was schrikbarend hoog. Maar die vraag werd helaas niet ingevuld omdat er toen nagenoeg alles alleen beschikbaar was voor projectontwikkelaars. Dit staat in schril contrast met de huidige al jaren durende stagnatie in de bouw. Die stagnatie wordt duidelijk gemaakt in het plan Brandevoort dat over een aantal jaren gereed zou moeten zijn en nu ruim halfweg wacht op betere tijden.


    TERUG IN DE TIJD: 1989 [4]

Un skon toffel volk.
Zo openden wij Houtvonken nr. 18 van 6 mei 1989. En dat kwam omdat 4.400 deelnemers op zondag 30 april 1989 gebruik maakten van een aaneengesloten koffietafel. En dit georganiseerd in het kader van de viering van het 100 jarig bestaan van Alphonsus.

Het aantal van tegen de 7.000, om daarmee het Guinness Book of Records te halen, werd dus niet gehaald. Maar dat had men al aan zien komen omdat de in de voorverkoop te weinig kaarten waren verkocht.

Toch werd 'de langste koffietafel' een leuke en gezellige happening. Vanaf de achteringang van Alphonsus door de Beukehoutstraat, Elzenhoutstraat, Mahoniehoutstraat en een gedeelte van de Pastoor Elsenstraat was een sliert aaneengesloten marktkramen geplaatst waaraan 5.000 stoelen waren neergezet. Per kraam zaten 14 gasten aan tafel die zich te goed deden aan een compleet ontbijt.

Magnetron als noviteit in de keuken.
U gelooft het niet maar het is al/pas 25 jaar geleden dat de magnetron haar intrede deed in de keukens. Koken, verwarmen, opwarmen en ontdooien werd een nieuwe manier van voedselbereiding. Detail in de gebruiksaanwijzing over het gebruik was dat het apparaat niet gebruikt mocht worden, noch geschikt was voor het drogen van huisdieren. De fabrikant sloot daarmee iedere aansprakelijkheid uit.

Oude bekenden.
In mei van dat jaar werd het 2e elftal van RKSV Mierlo-Hout kampioen. Het won van Wilhelmina Boys uit Son pas na de verlenging en de winnende treffer werd in de elfde minuut gemaakt door Frank Rooijakkers.

De 'taaie rakkers'van 25 jaar geleden zullen zich nog wel herkennen op de foto.

In gesprek met pastoor Schallenberg.
Twee jonge dames, Femke Caris en Lieke van Eijk, voeren een openhartig gesprek met pastoor Norbert Schallenberg. En wat krijgen zij er uit!
Als pastoor moet je in de pastorie wonen en je hebt bijna nooit geen vrije tijd en dus ook geen tijd voor hobby's. Een voordeel is dat je dingen kunt doen naar eigen inzicht, 'er is namelijk niemand die je voorschrijft wat je moet doen'. En gevraagd naar blunders dan zegt hij dat hij wel eens vergat om voor een dienst een toog en kazuifel aan te trekken, en dat hij dan in pantalon en trui achter het altaar stond. En wachtend op het kerkplein, wachtend op bruid en bruidegom, wilde hij ook nog wel eens een sigaretje draaien.
Pastoors zijn soms net mensen.

Gevraagd aspergestekers.
Het achterland van Mierlo-Hout, het huidige Brandevoort, kende in die tijd nog grote arealen tuinbouw waar spruiten, asperges, aardbeien, prei en stambonen geteeld en geoogst werden. Daarvoor werden dan ook met regelmaat voor de oogsten plukkers en aspergestekers gevraagd.
Zo kennen wij ook de term erwten- en bonenpolen, een werk dat bestond uit met de hand het uit de schil halen van de vruchten om deze voor de consumptie of als zaaigoed geschikt te maken. En met een kleine woordspeling zien we in de land- en tuinbouw de Polen komen, maar niet meer om bonen te polen.

Bankzegelwinkeliers delen uit.
De toenmalige bankzegelwinkeliers, nu de Houtsnipperwinkeliers, hadden een spaarsysteem dat een aantal keren per jaar stevig uitpakte.

Bij de rebusactie werd als hoofdprijs een platenspeler gewonnen door mevrouw van Moorsel. Maar ook 12 anderen gelukkigen ontvingen mooie prijzen. En met een kleurwedstrijd werd er een 'ontbijt op bed' gewonnen. Dit werd op 10 adressen bezorgd door de bankzegelwinkeliers.

Gewapend met camera waren wij getuige van de bezorging van een verrassend 'ontbijt op bed' op een vreemde slaapkamer en legden dat op de gevoelige plaat vast. Maar daarmee waren wij niet klaar want van de 'vreemde' kamer doken wij in de 'donkere kamer' om de gevoelige plaat tot ontwikkeling te brengen.


    TERUG IN DE TIJD: 1989 [5]

Zelfverkopersmarkt.
Een plaatselijke bank gaat in 1989 een zelfverkopersmarkt voor huizen op zetten. Zonder tussenkomst van een makelaar en dus zonder makelaarskosten stimuleert en faciliteert de bank de verkoop van woningen. Al snel blijkt dat 'voor niets' alleen maar de zon opgaat.
Vijfentwintig jaar later, na een bankencrisis en economisch slechtere tijden, doen banken weer hetzelfde. Je zou kunnen zeggen dat ze de draad weer op hebben gepakt. Nu weer een zelfverkopersmarkt maar dan gedwongen door de bank in gevallen dat mensen niet meer kunnen voldoen aan hun verplichtingen.

Bureau Slachtofferhulp
In 1989 werd ook in onze regio een bureau Slachtofferhulp ingericht.
Het is niet alleen de verzekering die de schade dekt. Maar de gevolgen kunnen veel groter zijn. En wat kunnen de gevolgen zijn van een misdrijf zowel materieel als immaterieel.
Dagelijks komt dat, en nog veel meer ellende en nasleep daarvan, via de media bij Slachtofferhulp binnen. Denk daarbij ook eens aan de zichtbare en vooral onzichtbare gevolgen van de recente vliegramp in de Oekraďne.

D'n Huijsakker.
De viering van het eeuwfeest van het verzorgingshuis Alphonsus bracht 30.000 guldens = 13410 euro op (wat zijn dat guldens?) Er werd besloten om met die opbrengst een ontmoetingscentrum voor ouderen in te richten. Die ontmoetingsruimte, onder de naam D'n Huijsakker, werd ingericht in een lege ruimte van de aanleunwoningen in de Pastoor Elsenstraat.
Pas veel later begrepen wij waarom wij (Houtvonken) die ruimte plots niet meer konden huren als onze nieuwe huisvesting. Wij hadden de tekeningen en plannen ruim daarvoor al gereed voor die ruimte. Maar ook wij zijn goed terecht gekomen.

Kostprijs van Houtvonken.
De kostprijs van de wekelijkse uitgave van Houtvonken bedroeg in 1989 net iets meer dan 18 eurocent per boekje. In 2013 was dat ruim 31 eurocent per boekje met de vermelding daarbij dat wij een gedeelte van dat jaar in kleur uitkwamen. En dat was behoorlijk kostprijs verhogend.

Tourclub met gezellige gezinsfietstocht.
Ook nu nog fietsen het hele jaar door de dames en heren van Tourclub Mierlo-Hout iedere zondag een grote tocht van rond de 100 kilometer. Ze sluiten dan de week sportief af of beginnen een nieuwe frisse week. Vijfentwintig jaar geleden organiseerden ze zelfs een gezellige gezinsfietstocht van 20 of 40 kilometer door de Brabantse dreven. En wel met 150 deelnemers.

Biljartvereniging De Karper.
Biljartteam De Karper II ging op 11 juni in Amersfoort strijden om het landskampioenschap C4 klasse libre klein.
Een bijzonder team met drie mannen en een vrouw.

Scouting met lastig weer in de Stiphoutse bossen.
De boeren snakten in dat jaar naar regen en handenwrijvend aanschouwden zij dan ook de aanhoudende regen in het weekend na een lange droge periode.
Maar de ruim 200 scouts die in dat weekend in de zanderige bossen van Stiphout bivakkeerden dachten daar heel anders over.
Het was watergoten graven en water hozen en ze haalden dan ook een nat 'scoutingpak'. Het mooie weekend programma moest worden gewijzigd en sommige onderdelen werden zelfs afgelast.

Pirasununga Brazilië.
Iedere week werd Houtvonken ook gelezen in Pirasununga in Brazilië, 200 kilometer ten noorden van Sa Paulo waar de sympathieke, geboren Houtenaar Koos van Tilburg pastoor was.

Zijn familie stuurde de Houtvonken iedere week op en zo bleef Pater Koos van Tilburg op de hoogte van zijn geboortedorp. In die stad van 60.000 inwoners bestuurde hij drie parochies met 17.000 parochianen. Van de bevolking was toen 90% katholiek. Dat waren nog eens cijfers.

Tamboerkorps Fanfare Unitas.
In Hooge Mierde behaalde het tamboerkorps een daverend succes. Met zowel 'stilstaand' als 'marcherend' werk behaalden zij zoveel punten dat dat aantal niet meer geëvenaard kon worden.

Met de dagprijs en een kolossale beker toog het korps terug naar het Hout. 'Een overtuigende promotie' zei het juryrapport.

Fierljeppen en luchtbeddenrace.
U dacht natuurlijk dat deze sport slechts in Friesland werd bedreven. Maar niets is minder waar. Al 25 jaar geleden organiseerde de activiteitencommissie van 't Barrierke de Houtse Fierljep Kampioenschappen en dat voor het 3e jaar op rij. En de winnaar was F. Maas met een fierljep van 10.40 meter. Bij de luchtbeddenrace kunnen wij ons niets voorstellen omdat ons daarover informatie en kennis ontbreekt. Maar toch! D. Schmitt was 1e met 9,39 seconden.


    TERUG IN DE TIJD: 1989 [6]

Thuiszorg.
Wat kan het in 25 jaar tijd veranderen als we kijken naar de zorg en het zorgstelsel. In 1968 werden vrijwilligers gevraagd binnen een project voor praktische thuishulp voor gezinnen waarvan een geestelijk gehandicapt kind deel uitmaakte van de familie. Ouders konden dan meer aandacht besteden aan de overige gezinsleden en ook onbezorgd even tijd voor zichzelf nemen omdat ze met handen en voeten gebonden waren. In latere jaren kwamen er in dit soort situaties de zogenaamde persoonsgebonden budgetten waarmee hulp en zorg ingekocht kon worden.
Nu dreigt er een enorme financiële rem op zorg te komen en zie je dat zorginstellingen medewerkers moeten ontslaan. Er wordt nu zelfs gevraagd aan de ontslagen medewerkers om als vrijwilliger zorgtaken op zich te nemen.

Het onkruid van de Oeral.
Met als ringweg 'De Bergen' gaat en ging en gaat men ook nu nog 'de Oeral' in. Meteen gaan onze gedachten hierbij uit naar een Russisch/Siberisch gebied. De naam Rusland alleen geeft, zeker recent met de vliegramp, houding en sancties een meer dan nare bijsmaak op.

In een schril contrast met de huidige gebeurtenissen waren er toen klachten over slechte, opengebroken en zelfs onbegaanbare wegen op 't Hout in deze nieuwbouwwijk. Het plein waaraan de Oeral grenst, was begroeid met metershoog onkruid. Een toepasselijke naam voor 'Helmond Groeistad' maar niet bedoeld voor het weelderig groeiend onkruid.

Als het op rekenen aankomt.
Dan is de taal wel vaker onnauwkeurig. Voor de taal is een half vol glas gelijk aan een half leeg glas. Maar een eenvoudig rekensommetje leert dat dat nogal dubieus is.
Tel maar mee:

  Een half vol glas

=

Een half leeg glas

  Een half vol glas

=

Een half leeg glas   +

  Een vol glas

=

Een leeg glas

Over nonnen en het onderwijs.
Hoewel nog maar 25 jaar geleden lijkt het eeuwen geleden. Bij 100 jaar Alphonsus kunnen we niet om de zusters van Schijndel heen. Zij waren niet alleen actief in de ouderenzorg maar ook het onderwijs behoorde tot hun taken.
Een van hun, zuster Marie-Alphonsine, die in dat jaar haar 50-jarig kloosterjubileum vierde, werd in 1941 kleuter(non)juf. Toen heette dat nog de 'bewaarschool'.

In 1965 kwam ze naar Mierlo-Hout. Ze werd als hoofdleidster 'bouwnon' van de kleuterschool 't Schrijverke en de Houtvinkjes. Hierin werden de kinderen ondergebracht vanuit houten noodlokalen op het terrein van de zusters aan de Hoofdstraat, uit het oude Unitasgebouw en enkele klassen van de pas gebouwde Jorisschool waar 'fröbelschool' gevestigd was.
Zuster Marie-Alphonsine was vanaf haar komst naar Mierlo-Hout op 22 augustus 1965 ook een van de vouw-nonnen bij Houvonken waar het vergaren, vouwen en nieten nog allemaal handwerk was.

Nog meer over onderwijs en knappe koppen.
Waar is de nu 41 jarige Melvin Koppens gebleven? Hij was student aan het Carolus Borormeus College en deed daar 5 VWO. Hij woonde aan de Ruisvoornstraat 11 in Mierlo-Hout.

Met zijn wiskundeknobbel deed hij als 16 jarige mee aan de Internationale wiskunde Olympiade in het West- Duitse Braunschweig. Daar behaalde hij een mooie 3e plaats Hij was bij de laatste zes overgebleven uit oorspronkelijk 2500 deelnemers. Zou hij intussen al een calculator of snelle computer gebruiken?

Scouts naar Engeland.
In 1989 gingen de Rowans 'van het oud papier' naar Engeland op zomerkamp. Op de trein in Eindhoven herinneren zich de ouders nog. Ze bezochten natuurlijk alle bekende attracties en bezienswaardigheden in wereldstad Londen. Maar vervolgens deden ze ook nog de zuidkust aan. In de evaluatie blijkt weer eens dat klein niet altijd dapper behoeft te betekenen. Maar de prima Rowanleiding wist met soms strakke hand de zaak in de hand te houden. Want als krachtige rugbyers zijn de 15/16 jarige Scouts wel te hebben maar soms ga je er wel dubbel van zien.
Al met al een onvergetelijk zomerkamp.


    TERUG IN DE TIJD: 1989 [7]

Rond het Apostelhuis.
In dat jaar was de wijk Apostelhuis nagenoeg gerealiseerd. Die wijk was gebouwd rond de Apostelhoeve die een grote historische waarde had en nog heeft. We hebben toen in een aantal afleveringen van Houtvonken die historie beschreven. We gingen terug naar het jaar 1531. Toen heeft oud-Mierlonaar Willem van Enckevoirt toestemming van de paus gekregen om een verzorgingshuis voor twaalf mensen van 50 jaar of ouder te stichten. Het apostelhuis bestond toen uit een bejaardenhuis een kapel en een boerderij.

Een oude waterput en de inhoud daarvan leverde ook heel veel op voor het onderzoek. Dit jaar werd er een nieuwe waterput gebouwd welke ingericht is als een informatiepunt. En ook de Kardinaal van Enckevoirtstraat herinnert ons aan deze kardinaal, de stichter van het Apostelhuis.

Volleybalclub Polaris.
De laatste weken leest u in Houtvonken veel wetenswaardigheden over deze sportieve volleybalclub. Dit in de aanloop naar de viering van hun 60-jarig jubileum aanstaande september. In 1989 deed de volleybalclub een oproep voor een te houden reünie . De voorganger van volleybalclub Polaris speelde onder de naam Jong Sios/Dynamiek.

Alphonsus in verzet, dus deze straat bezet.
Ruim 30 personeelsleden trokken op 4 september 1989 de straat op, gewapend met spandoeken en pamfletten verspreidend, om actie te voeren voor betere salarissen en arbeidsvoorwaarden. De actievoerders waren niet naar Den Haag gegaan voor de landelijke manifestatie maar kozen de Hoofdstraat op te gaan en het daarop rijdende verkeer voor 10 minuten tegen te houden.

De actievoerende 'witte tornado' riep leuzen als 'wij vechten voor onze rechten' en 'Alphonsus in verzet dus deze straat bezet'. De actievoerenden werden hartstochtelijk ondersteund door de bewoners van Alphonsus.
Ook in deze tijden is 'de zorg' prominent in beeld. Nu zijn het de forse bezuinigingen door de overheid in de zorg. Ontslagen die leiden tot enorme werkdruk zijn het gevolg. Het werk blijft, of erger nog wordt niet meer geboden, en moet met minder mensen gedaan worden.

Postkantoor.
Tijden veranderen zelfs in een kortere periode als 25 jaar.
In 1989 ging het postagentschap aan de Hoofdstraat voortaan ook op zaterdag open en wel van 09.00-12.00 uur. Tot die tijd kon men alleen maar in de binnenstad op het hoofdpostkantoor terecht voor posthandelingen. Men hoopte daarmee de dienstverlening te verhogen en lange wachttijden op het hoofpostkantoor te verkleinen. Natuurlijk is door andere communicatie technieken en nieuwe dienstenverlening maar ook door concurrerende bedrijven sterk veranderende dienstverlening ontstaan.

Parochiebijdragen.
Vijfentwintig jaar geleden werden parochianen gevraagd de kerk/parochie financieel te steunen. Leden van de parochieraad en het parochiebestuur deden er alles aan om de parochiebijdragen binnen te halen maar vooral ook om nieuwe deelnemers binnen te halen. Nu ondersteunt de kerk/parochie, samen met andere sponsoren, de wijk met een financiële bijdrage aan het zogenaamde wapenfeest. Dit wapenfeest is een particulier initiatief. Waarvoor geselecteerde 'werkers' aan de gemeenschap worden beloond voor hun inzet met een feestavond. De parochie en andere sponsoren werden daarvoor dan ook hartelijk bedankt.

Regina Pacis.
Regina Pacis was een LHNO-school (Lager Huishoudelijk en Nijverheids Onderwijs) die was gevestigd aan de Mahoniehoutstraat. Deze scholen werden ook wel huishoudschool of een beetje gekscherend spinazie-academie genoemd. Ten gevolge van teruglopende leerlingenaantallen en fusieperikelen had de school geen levensvatbaarheid meer. Het gebouw werd gekocht door de gemeente die daar woningbouw plande. Een kunstwerk, een mozaďek, in de gevel ging bij de sloop helaas verloren.

Houtse manifestatie.
Ruim 20 Houtse verenigingen manifesteerden zich op 17 september 1989 in de Geseldonk. Verenigingen en instellingen lieten zien wat hun doelstellingen en activiteiten waren.

Hiermee probeerden zij ook nieuwe leden aan te trekken om hun ledenbestand op peil te houden of uit te breiden. Demonstraties, ook sportieve, muzikale klanken, een minikermis en suikergoedkraam maakten de presentatie tot een succesvol evenement dat zeker herhaald zou worden. Zou een dergelijke manifestatie of presentatie 25 jaar later ook nog zinvol zijn?

30 Jaar blaaskapel De Bietenrooiers.
En ze blazen nog steeds hun gezellige muziek na 25 jaar met een verjongde muzikantengroep.

De muzikanten zullen zichzelf vast op de foto van 25 jaar geleden herkennen. En de liefhebbers van de door de kapel te spelen muziek inclusief de fans herkennen hun favorieten zeker. De Bietenrooiers van nu worden wel gemist bij een aantal festiviteiten waar ze bijna niet meer weg te denken waren. Maar van andere kant mag ook begrip worden opgebracht voor hun keuze om met variërende optredens en bij andere gelegenheden gehoor te geven aan de wens van de muzikanten.
En als ze er zijn is de gezelligheid en ook hun vreugde te zien maar vooral te horen.

Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst.
In dat jaar werd de zesde jeugdmuziekdag gehouden door Fanfare Unitas. Een hoogstaand muzikaal en cultureel optreden waar honderden jeugdige muzikanten aan deel namen. Vanuit diverse groepsrepetities in de morgen gaven de 300 muzikanten uit negen regionale jeugdorkesten een klinkend slotconcert.
Het was wel toevertrouwd aan de toenmalige wethouder van cultuur, sport en onderwijs, Aat Meyer om de jeugdige muzikanten en organisatie een warm hart onder de riem te steken. En het moet gezegd worden dat zeker deze wethouder altijd een warm hart had voor 't Hout.


    TERUG IN DE TIJD 1989 [8]

Winkelcentrum en supermarkten.
Het is zelfs al weer 28 jaar geleden dat Janssen & Fritsen vergevorderde plannen had om een grote supermarkt (EDAH) te vestigen in hun gebouwen aan de Hoofdstraat. Een aantal in de wijk verspreide winkels zouden zich hier omheen kunnen vestigen. Met 100 parkeerplaatsen een uitstekende locatie en unieke kans om het winkelen op niveau te brengen en aantrekkelijk te maken.
Maar verdeeldheid onder ondernemers en politieke tegenwerking maakten ontwikkelingen onmogelijk.

Maar in 1989 ontstond daarover weer veel discussie zeker nu vanuit Ashorst steeds meer klachten kwamen over een fabriekscomplex midden in het dorp. De initiatiefgroep 'Leefbaarheid 1988', ontstaan uit het verenigingsoverleg en voorloper van de latere wijkraad, signaleerde het grote aantal knelpunten in haar juist verschenen knelpuntennota. De gemeente kwam met een concept-ontwerpbestemmingsplan centrum 't Hout maar dat bood geen enkel soelaas voor de gesignaleerde knelpunten en wensen vanuit de wijk. Het niet mee willen werken werd mede ingegeven door steeds maar weer te spreken over 'overbewinkeling'. Beleid was dat er een beperking werd opgelegd voor het aantal m2 winkelvloeroppervlakte in de wijken en daarom geen uitbreiding voor winkels werd toegestaan, laat staan voor supermarkten. Kijken we even naar de latere en huidige ontwikkelingen waarbij we moeten constateren dat we nu zelfs drie grote supermarkten hebben in het centrum op enkele honderden meters afstand.

Slager in de prijzen.
Wie kent ze nog, de toen bekende TV presentatrice Mireille Bekooy. Jan van den Wittenboer reisde voor haar naar Amsterdam om daar uit haar handen zelfs drie gouden erkenningen te ontvangen.
Dit omdat hij in de prijzen was gevallen voor gekookte achterham, gebraden gehakt en leverworst. Jan van den Wittenboer was naast een bekend slager ook een prominent figuur in carnavalskringen waarbij hij tal van creaties vertolkte tijdens de show- en zwetsavonden. Eerder dit jaar is deze bekende slager en entertainer overleden.

Van iedereen voor iedereen.
Dat was in 1989 de naam van een jaarlijkse manifestatie welke door de Werkgroep Jeugd en Vrije Tijd werd georganiseerd. Tijdens die manifestaties konden verenigingen en instellingen zich laten zien aan een groot publiek.

Maar in dat jaar viel de belangstelling wat tegen omdat men misschien wel wat 'uitgekeken' was op 'van iedereen voor iedereen' en omdat er heel veel te doen was op die dag. Men zocht naar nieuwe ideeën en suggesties. En wie riep daartoe op? Jawel, Lia Stoop die we nu regelmatig in beeld zien als presentatrice bij TV Helmond.

Voeding.
Vijfentwintig jaar geleden werd er op de scholen al veel aandacht besteed aan gezonde voeding voor de kinderen. Projecten op de basisscholen waar de kleuters al leerden omgaan met gezond voedsel waren een schoolvoorbeeld daarvan. In dat kader waren er ook excursies bij de plaatselijke bakker en kaasboer, waar de kinderen zelf mochten meewerken aan de bereiding van gezond voedsel.
Ook nu nog is er veel aandacht aan gezond voedsel en daarbij vervullen de scholen nog steeds een belangrijke rol. Daar komt bij dat bewegen en gezond eten in de huidige tijd met een overdaad aan spelletjes waarbij alleen de vingers bewegen, grote aandacht vraagt.

De Geseldonk.
In de jaarvergadering werd gesproken over het uitblijven van gemeentelijke duidelijkheid over de renovatie en privatisering van de Geseldonk. De Geseldonk was toen 15 jaar oud. Nu na 25 jaar hebben we te maken met deprivatisering en ook weer renovatie. Toen moest de houtbouw vervangen worden.

De wijziging met betrekking tot de huurbetaling van toen kan nu vervangen worden door gratis gebruik, dus van en voor de verenigingen.

Boerenbond werd supermarkt.
Herkent u dit beeld nog? Het straatbeeld van de 'Boerenbond', later CAV winkel aan de Hoofdstraat.

Hier vestigde zich 25 jaar geleden een supermarkt, de zogenaamde Basismarkt van het Vendex-Edah concern. Dit soort supermarkten had in die tijd wel 700 foodartikelen. Tegenwoordig hebben supermarkten een productassortiment dat vele malen hoger is en tot in de duizenden producten loopt. Op deze plaats vestigde zich enkele maanden geleden de Aldi supermarkt die haar plaats in het winkelcentrum De Karper verruilde voor deze plek. Onder de 'grootgrutters' is dit supermarktconcern de derde speler met 507 winkels en een totaal vloeroppervlak van 343.530 m2 en dat zijn bij elkaar ongeveer 350 voetbalvelden.


    TERUG IN DE TIJD 1989 [9]

Helmond 10 jaar groeistad.
Het is tegen het einde van het jaar 1989 en dat betekende dat per 1 januari 1990 'Helmond 10 jaar groeistad' ten einde liep. Gestimuleerd door een veelheid aan overheidsmaatregelen had Helmond kans gezien haar groeistadtaken waar te maken. Het doel was om in 10 jaar tijd 10.000 nieuwe woningen te bouwen. En u herinnert zich vast wel of bewoont zelf een premie A, B of C woning.
De 'tegenwind' die in het algemeen maar zeker ook als groeistad werd gevoeld, zorgde toen voor langdurige economische zware tijden.

Een van de grote verschillen met de huidige economische mindere tijden betrof de 'normale' hypotheekrentes van toen op een woonhuis die toen tot 13% konden oplopen. Nu is het zelfs mogelijk om een hypotheekrente van beneden de 5% te bedingen. En om die hoge rentes toen te compenseren kon men van de overheid een zogenaamde rentesubsidie krijgen om de woonlasten betaalbaar te maken. Hoe deelde de wijk Mierlo-Hout mee in de groeistadperiode mag men zich na vijfentwintig jaar afvragen. Om aan de groeistadtaak te kunnen blijven voldoen en de 1000 huizen per jaar te kunnen bouwen was veel grond nodig. En in Brouwhuis/Rijpelberg waren problemen met grondverwerving.
Maar was het toeval of vooruitziende blik om in de voorgaande jaren op Mierlo-Houts grondgebied veel grondaankopen te doen. En dus min of meer versneld werd daar goed gebruik van gemaakt om vele huizen ook in deze wijk te bouwen. Een nadeel daarvan was dat de infrastructuur en het voorzieningenniveau in de wijk een snelle achterstand opliepen. Maar ook dat was niet onopgemerkt gebleven en daaraan werd in de wijk hard gewerkt door de Werkgroep 'Leefbaarheid 88'.Omroep Brabant bracht een uitzending over 10 jaar groeistad en prees terecht de bijna hopeloze achterstand waarin Helmond verkeerde en welke nu sterk verbeterd en opgefleurd was. En ondanks het feit dat op 't Hout nog wel het een en ander te doen was, was de sterk gegroeide wijk positief gestemd over wat de groeistad gebracht had.E n het moet gezegd zijn dat de toenmalige wethouder Sjef Jonkers woord gehouden had en, zij het jaren later, ook aan het voorzieningenniveau en vooral aan het centrum ging investeren en werken.

Drukte op de Hoofdstraat.
De drukte op de Hoofdstraat bleef ook in dat jaar een bron van zorg. De lintbebouwing van de Hoofdstraat met daaraan liggend de winkels en bedrijven en het vele (vracht)verkeer maakten de Hoofstraat niet tot een uitnodigend verblijf- en winkelgebied. Ook het parkeren in het centrum werd als zeer slecht ervaren.

Bankzegelwinkeliers deelden weer uit.
Wat we nu de Houtsnipperactie noemen was 25 jaar geleden de Bankzegelactie. De verenigde winkeliers verstrekten bij de aankopen zegels. En in december werd een rebusactie gehouden waarmee weer fraaie prijzen te verdienen waren.

Wat te denken van een fraaie boormachine ter waarde van 300 gulden (€ 135). Deze 1e prijs werd gewonnen door de heer Wilbers en werd overhandigd door Doe-het-zelf Antoon van der Vleuten. En ook mooi zijn de namen van de winnaars uit deze actie die we nog wel eens tegen komen zoals Th.Fransen, Janet Bollen en H.Bekx en vele anderen.

Kerstmis 1989 in het teken van muren slechten.
Onze kerstboodschap ging over vrede en verbroedering. Over de noodzakelijke sfeerbeelden zoals sneeuw, wijn en openhaard vuur.
Maar ook zeer nadrukkelijk hadden wij aandacht voor hen die niet uitbundig kerst wilden of konden vieren. Zij die getroffen waren door armoede, verdriet, pijn in persoonlijke of familieomstandigheden. Wij memoreerden aan de omgetrokken grote muur tussen Oost en West. Maar vroegen ook in navolging daarvan 'grotere of kleinere muurtjes' te slechten.

Houtenaar tot diaken gewijd.
In de Franciscus communiteit te Hoeven Noord-Brabant werd Gerard van Hoof op 16 december tot diaken gewijd.

De wijding werd verricht door Mgr. Ernst bisschop van Breda.
Gerard van Hoof studeerde zes jaar lang in het centrum van de priesteropleiding Bovendonk. De diakenwijding werd gevolgd door de wijding tot priester in 1990.

Wist u dat in 1989.....
- Helmond 68.000 inwoners telde. Dat waren er maar 9604 meer dan in 1979.
- 't Hout 9725 inwoners had en na de binnenstad (12.372 inwoners) de tweede grootste was.
- Het aantal woningen 3594 bedroeg en deze dus bevolkt werd door 2,71 persoon per woning.


    TERUG IN DE TIJD 1980 [10, SLOT]

Activiteiten voor de jeugd vijfentwintig jaar geleden.
Disco feesten voor de jeugd waren een rage in die tijd. Ook in Mierlo-Hout bleef dat niet onopgemerkt. We kenden in die tijd al JC (Jongeren centrum) 't Zulderke dat in 1968 was ontstaan uit Calimero, een jeugdsoos die toen onderdak vond in het Unitasgebouw.

Toen de gemeente de huidige Scoutingboerderij in de hoek Hoofdstraat-Kastanjehoutstraat aankocht was de SOM (Stichting Samenlevingsopbouw Mierlo-Hout) er als de kippen bij een deel van dat gebouw, de zolder, te claimen voor haar jeugdactiviteiten. Dat Scouting niet blij was met die 'inwoning' was duidelijk. Maar 't Zulderke zat het niet helemaal mee. Tien jaar eerder moest men noodgedwongen een jaar sluiten vanwege een brand en een 'krappe kas' maakte dit jeugdwerk niet gemakkelijk. En of dat nog niet genoeg was werd dit jeugdwerk verstoord door ongewenste discogangers van buitenaf. Het bieden van vertier en ontspanning voor de Houtse jeugd had dus duidelijk te kampen met onvoorziene problemen. Een nieuwe start in 't Zulderke zou een verlegging betekenen naar een veranderend uitgaansleven onder de jeugd, dat wil zeggen veel meer disco activiteiten op de zondag en woensdagavond en disco middagen op de woensdag voor de jeugd van de basisscholen. Maar ook deze vorm van jeugd en vrijetijdsbesteding was geen lang leven beschoren en stierf dus een stille dood.
Nu, 25 jaar later, draait er nog een jeugddisco op gezette tijden in de Openbare Basisschool 't Hout.

Vuurwerk-kerstbomen-kerststollen.
Als we vele pagina's gevuld zien met niet alleen gevulde kerststollen en vuurwerk gaf dat aan dat het einde van het jaar in zicht was. Adverteren voor vuurwerk werd ons min of meer verboden. Vanuit het onderwijs, de koeriers brachten immers Houtvonken rond. Bij ons werd 'zachte' aandrang uitgeoefend die advertenties over deze gevaarlijke zaken niet meer te plaatsen. Dat wij hiermee voor een lastig dilemma werden geplaatst mag duidelijk zijn. Wij hadden dan ook geen sterke uitleg naar onze adverteerders en schaamden ons zelfs een beetje om aan die moraliserende normen en waarden uitleg te moeten geven. Gelukkig zijn de tijden gekeerd en staan ook wij weer volledig open voor het maken van reclame voor vuurwerk.

Maar ook een kerstwonder.
Wij hadden toen in de parochiekerk een prachtige kerststal met mooie kostbare beelden. Jaarlijks werd de kerststal door een flinke groep vrijwilligers opgezet en ieder jaar weer in een andere en vaak nog mooiere grootse uitvoering. Maar in dat jaar werd tot verbijstering van de 'kerststalgroep' ontdekt dat het beeld van het Jezuskind in de kribbe zes vingers telde aan de rechterhand. Mensen gingen twijfelen, knepen zichzelf even of ze inderdaad nog bij de les waren en keken om zich heen of anderen het ook gezien hadden. Maar het bleek echt waar te zijn.

De persoon die met alle goede bedoelingen het Jezuskind 'aan de hand genomen had' voor reparatie van een gebroken vinger in het voorgaande jaar, was even de tel kwijt. De man zal het zeker nog weten en nu nog kunnen vertellen dat het een vergissing en dus geen wonder was.
En met een glimlach merken wij nog op dat men weleens zegt als je deze of gene een hand geeft dat je daarna altijd je vingers na moet tellen. Men bedoelt daarmee te zeggen dat degene die men de hand schudt niet of niet helemaal betrouwbaar is. Dus niet te hopen dat hier sprake is geweest van een handreiking waar duidelijk iets aan over gehouden is.

De negentiger jaren in.
Er werd geconstateerd dat het werk van 10 jaar lang Werkgroep Leefbaarheid '88 haar vruchten had afgeworpen. Op een positieve wijze, met een open dialoog werd zonder enig eigen of persoonlijk belang gewerkt aan de leefbaarheid van 't Hout. Zonder belangenverstrengeling en eigenbelang werd dat werken 10 jaar lang mogelijk gemaakt. De politiek en de gemeente waren intussen overtuigd dat op 't Hout niet alles goed zat. Door de jarenlange druk en noeste arbeid van de Werkgroep Leefbaarheid '88 was men er van overtuigd geraakt dat er nog heel veel moest gebeuren op 't Hout. Intussen was deze wijk na de binnenstad de grootste wijk van de gemeente Helmond.'

Mede door de uitbreidingen, het invullen van de groeistadtaken moest er snel iets gebeuren aan de voorzieningen en infrastructuur. Hoofdpunten daarbij waren vooral de aandacht voor meer en uitgebreide winkelvoorzieningen en parkeergelegenheid. Wij citeren uit dat artikel in Houtvonken: 'Ondanks alles dient 't Hout vertrouwen te hebben in de toekomst. Vooral moet 't Hout eensgezind en krachtdadig op faire wijze haar belangen bij de gemeentelijke overheid verdedigen en afdwingen. Ook de politiek dient 'bewerkt' en overtuigd te worden. Hiertoe bestaat immers binnen enkele maanden (aanstaande gemeenteraadsverkiezingen in 1990) alle kans. In het belang van bijna de grootste stadswijk vragen wij niets meer dan aandacht en een 'hart voor 't Hout'.

Hiermee komt een einde aan onze terugblik van 't Hout 1989 dus 25 jaar geleden. Hiermee gingen wij gedurende 10 afleveringen ook dit jaar weer de zomermaanden door. Ook probeerden we de veranderingen die in slechts 25 jaar ons ons voorbij gingen in beeld te brengen. En het werk om een jaar door te spitten wordt gestimuleerd door uw reacties, de vragen en opmerkingen. Wij weten intussen dat dit ook nu weer een graag gelezen rubriek was.

<<< terug naar boven